De aanneemovereenkomst is een veelgebruikte contractsvorm op basis waarvan de ene partij voor een andere partij werkzaamheden kan verrichten.

Bij aanneming van werk is er sprake van een overeenkomst “waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs in geld” (art. 7:750 lid 1 BW). Wat valt daaronder, en wat niet? De begrippen of elementen uit deze omschrijving worden hier toegelicht.

Hoewel met het begrip ‘aannemer’ in het spraakgebruik meestal in de context van de bouwsector en onroerend goed wordt gebruikt, heeft het in wettelijke zin een ruimere betekenis. Ook werkzaamheden waarbij roerende zaken tot stand worden gebracht, vallen hieronder. Dit ‘tot stand brengen’ is een belangrijke verplichting uit de aanneemovereenkomst en moet eveneens ruim worden opgevat. Daarbij gaat het om een werk ‘van stoffelijke aard’ waarmee de aanneemovereenkomst zich onderscheid van andere overeenkomsten. Het kan bijvoorbeeld gaan om het wassen of stomen van kleren en het repareren van gebruiksvoorwerpen₁. Ook als een bestaand werk wordt bewerkt, uitgebreid, veranderd, gerepareerd of gesloopt, valt de activiteit onder dit criterium₂. Er moet per geval worden beoordeeld. Als buiten dienstbetrekking – dus niet onder een arbeidsovereenkomst – werkzaamheden worden verricht die bestaan in het vervaardigen en/of bewerken van stoffelijke voorwerpen gaat het om aanneming van werk₃. Maar let op: hoewel het werk van een kunstenaar vaak tot een (stoffelijk) kunstwerk leidt, valt de artistieke prestatie onder een overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW). Een specifieke overeenkomst kan een mengvorm zijn tussen bijvoorbeeld de aanneemovereenkomst en een overeenkomst van opdracht of een koopovereenkomst. Waar mogelijk, zullen er dan verschillende wettelijke bepalingen naast elkaar van toepassing zijn (art. 6:215 BW, art. 7:5 lid 4 BW).

Behalve de totstandbrenging, is ook de oplevering een belangrijke verplichting uit de aanneemovereenkomst. Hieronder wordt verstaan: “het overeenkomstig de inhoud en strekking van de overeenkomst ter beschikking stellen van het werk aan de opdrachtgever na voltooiing”₄. Als het werk naar het oordeel van de aannemer ‘klaar’ is, legt hij het ter goedkeuring voor aan de opdrachtgever, waarna de opdrachtgever het werk beoordeelt en bij akkoord aanvaardt (art. 7:758 lid 1 BW). Als de opdrachtgever daar te lang mee wacht, mag ervan uit worden gegaan dat hij het werk stilzwijgend heeft aanvaard. De oplevering is een belangrijk moment omdat de risico’s daarmee overgaan op de opdrachtgever (art. 7:758 lid 2 BW) en hij ook betalingsplichtig wordt.

Over de vraag of het werk ‘overeenkomstig de inhoud en strekking van de overeenkomst’ is, kunnen opdrachtgever en aannemer nog wel eens verschillende inzichten hebben. Het is raadzaam om al in een vroeg stadium (de offertefase) zo duidelijk mogelijk te communiceren en te documenteren om rond het opleveringsmoment niet voor onaangename verrassingen te komen staan.

Heb je te maken met een aannemer die het werk ondeugdelijk uitvoert en/of de oplevering op de lange baan schuift?  Dan komt de ingebrekestelling uit de Legalance Store misschien van pas: