Je kunt op allerlei manieren met meerdere mensen betrokken zijn bij een creatief eindproduct. Er wordt auteursrechtelijk onderscheid gemaakt tussen (een combinatie van) afzonderlijke werken, een gemeenschappelijk werk, een verzamelwerk en een situatie van een maker met hulppersonen.

Afzonderlijke werken kunnen al dan niet toevallig op elkaar afgestemd zijn en/of gezamenlijk openbaar worden gemaakt. De werken zijn van elkaar te scheiden₁ en als auteurs hebben jullie ieder een eigen, afzonderlijk te exploiteren auteursrecht op je eigen werk.

Een kinderboek is weliswaar samengesteld uit werk van een schrijver en dat van een illustrator, maar deze werken kunnen als afzonderlijk werk worden beschouwd. De auteurs kunnen afspreken uitsluitend het gecombineerde werk te exploiteren. Een tekst en illustraties kunnen ook samengebracht worden als ‘verzamelwerk’ (zie hierna).

De afzonderlijke onderdelen van een samengesteld werk kunnen wel een zodanig artistieke eenheid vormen dat de auteurs rekening moeten houden met elkaars persoonlijkheidsrechten₂ en zij bij exploitatie toestemming van de ander(en) nodig hebben.

Dit combinatiewerk of samengesteld werk is de meest voorkomende vorm van samenwerking.

Om onderscheid te maken tussen een combinatie van afzonderlijke werken en een gezamenlijk werk geldt het criterium dat als de afzonderlijke bijdragen van de auteurs geen voorwerp van afzonderlijke beoordeling kunnen zijn, het een ‘gemeenschappelijk werk’ is₃. Denk hierbij aan een co-creatie in de vorm van een schilderij van meerdere kunstenaars. Bij een dergelijk werk is het raadzaam om vooraf goed op papier te hebben hoe de (exploitatie)rechten tijdens en na de samenwerking worden verdeeld.

Terwijl het gemeenschappelijke auteursrecht meestal gezamenlijk zal worden uitgeoefend, kan het wel door ieder afzonderlijk worden gehandhaafd, voor zover je daar onderling geen andere afspraken over hebt gemaakt (art. 26 Aw).

In artikel 5 lid 1 van de Auteurswet (‘Aw’) is opgenomen: “Van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, hetwelk bestaat uit afzonderlijke werken van twee of meer personen, wordt, onverminderd het auteursrecht op ieder werk afzonderlijk, als de maker aangemerkt degene onder wiens leiding en toezicht het gansche werk is tot stand gebracht of bij gebreke van dien, degene, die de verschillende werken verzameld heeft.”

Het artikel biedt bescherming aan het creatieve verzamelen en structureren dat tot nieuw verzamelwerk leidt. Hierbij kan worden gedacht aan verzamelbundels, bloemlezingen, encyclopedieën, kranten, tijdschriften, tentoonstellingen, geïllustreerde teksten en multimediawerk. Ben je verzamelaar, dan beperkt jouw recht zich tot het verzamelwerk als geheel (lid 2). Je mag optreden tegen inbreuk op de individuele deelwerken, tenzij de (vermeende) inbreukmaker toestemming heeft van de oorspronkelijke auteursrechthebbende daarvan.

Als je auteursrechthebbende bent van een afzonderlijke deelwerk, dan behoudt je je eigen auteursrecht en mag je jouw eigen bijdrage desgewenst elders publiceren. Zo bestaat er een dubbel auteursrecht. Dit komt overeen met hetgeen is bepaald in de artikel 10 lid 2 en 3. Als een deelwerk niet eerder gepubliceerd is, kan de verzamelaar wel bronvermelding van eerdere publicatie in het verzamelwerk verlangen (lid 3).

Een vergelijkbaar dubbel auteursrecht geldt voor vertalingen en bewerkingen.

De situatie van verzamelwerk moet worden onderscheiden van die bedoeld in art. 6 Aw, waarbij het gaat om de ‘drie-eenheid leiding-toezicht-ontwerp’. In dat geval hebben de anderen geen auteursrecht.

Art. 6 Aw luidt: “Indien een werk is tot stand gebracht naar het ontwerp van een ander en onder diens leiding en toezicht, wordt deze als de maker van dat werk aangemerkt.”

Wanneer naar jouw ontwerp en onder jouw leiding en toezicht een nieuw werk₄ tot stand komt, dan wordt je beschouwd als degene die het creatieve denkwerk heeft verricht en op grond van dit artikel de auteursrechthebbende. Het gaat daarbij om een situatie waarbij je als maker met hulppersonen werkt. Maar daarbij is niet uitgesloten dat die ook creatieve inbreng hebben. Voor de toepasselijkheid van artikel 6 moeten de leiding en toezicht een duidelijke overhand hebben₅, zoals in de rol van architect of regisseur.

Soms kan een schriftelijke overeenkomst met daarin de rechten en plichten van alle betrokkenen bij een werk verduidelijken of sprake is van een situatie als bedoeld in artikel  5 of 6.